Czym jest boom gospodarczy? Jakie są jego długofalowe skutki?

Każdy ekonomista marzy o stworzeniu strategii, która zapewniłaby wzrost gospodarczy. Nic dziwnego. Jednak efektem nadmiernego wzrostu może być boom gospodarczy. Jest to okres gwałtownej ekspansji gospodarczej skutkującej wyższym PKB, niższym bezrobociem, wyższą inflacją i rosnącymi cenami aktywów. Ekonomiści mierzą boomy i spadki według zmian produktu krajowego brutto (PKB). Spadek PKB wskazuje na recesję lub załamanie. Wzrost wskazuje na cykl wzrostu i ewentualny boom. Zjawiska te zazwyczaj następują naprzemiennie, co zostaje wytłumaczone poniżej.

Boom odnosi się do okresu wzmożonej aktywności handlowej w ramach przedsiębiorstwa, rynku, przemysłu lub gospodarki jako całości. Dla pojedynczej firmy boom oznacza znaczący wzrost sprzedaży. Przyczyną boomu jest zazwyczaj wzrost wydatków konsumenckich. Wraz z poprawą koniunktury rodziny nabierają pewności siebie, decydując się na większe wydatki konsumpcyjne. Wspierają ich lepsze miejsca pracy, rosnące ceny domów i dobry zwrot z inwestycji. Dzięki temu nie muszą już opóźniać dużych zakupów. Jeśli konsumenci i firmy są pewni siebie – wtedy są bardziej skłonni do zaciągania pożyczek na sfinansowanie inwestycji i wydatków.

Co ciekawe, boom może mieć także negatywne efekty. Może być groźny dla gospodarki z kilku podstawowych powodów. Boomy zwykle sugerują, że gospodarka się przegrzewa, tworząc dodatnią lukę popytową i presję inflacyjną. Zazwyczaj po czasach obfitości społeczeństwo czeka nieunikniony kryzys. Już słynny polski ekonomista Michał Kalecki pokazał, że koniunktura naturalnie prowadzi do cyklicznych wahań. Cykl gospodarczy to fluktuacja gospodarki między okresami ekspansji (wzrostu) i kurczenia się (recesji). Boom gospodarczy jest zwykle nie do utrzymania i często następuje po nim krach – recesja lub spowolnienie gospodarcze. Cykl boomów i krachów jest kluczową cechą gospodarek kapitalistycznych. W okresie boomu gospodarka rośnie, jest mnóstwo miejsc pracy, a rynek przynosi inwestorom wysokie zwroty. W kolejnym krachu gospodarka się kurczy, ludzie tracą pracę, a inwestorzy tracą pieniądze.

Dużą rolę w stabilizacji cyklu koniunkturalnego ma rząd. Rząd wpływa na wzrost gospodarczy i stabilność poprzez stosowanie polityki fiskalnej oraz polityki pieniężnej. To stymuluje popyt i pobudza wzrost gospodarczy. Cięcia w wydatkach rządowych mają odwrotny skutek. Rządy zapewniają ramy prawne i społeczne, utrzymują konkurencję, zapewniają dobra i usługi publiczne, redystrybuują dochody, korygują efekty zewnętrzne i stabilizują gospodarkę.